Sanayide Enerji Verimliliği ile ülke ve kurum ekonomisine ciddi oranda katkı sağlamak mümkün. Peki sanayide enerji verimliliğinin önemi nedir? Potansiyeli nedir? İlgili mevzuatlar ne diyor? Yükümlülük ve teşvikler nelerdir? Sanayide enerji verimliliği sağlamak için neler yapılmalıdır? Tüm bu soruları bu yazımızda ele alacağız.
Her şeyden önce birincil enerjide %70 oranında dışa bağımlı bir ülke olmamız nedeniyle enerji verimliliği bir zorunluluk olarak karşımıza çıkıyor. Bir diğer önemli nokta ise enerji talebimizin her geçen gün artması. Son 20 yıllık dilimde Türkiye’nin elektrik ve doğalgaz talebi neredeyse 3 katına çıkmış durumda.
Ülkemizdeki enerji tüketim dağılımına baktığımızda 2020 yılında toplam elektrik tüketimimizin yaklaşık %43’ü sanayide, %25’i ticarethanelerde, %26’sı ise konutlarda gerçekleşmiştir. Doğalgaz tüketimine baktığımızda ise %32’si konutlarda, %28’i elektrik üretiminde, %26’sı ise sanayide gerçekleşmektedir. Toplam nihai enerji tüketiminde en büyük pay ise %33,5 ile sanayi sektöründedir.
Sanayideki yakma tesisleri/sistemleri de dahil olmak üzere enerji sektörü, küresel karbon emisyonlarının yaklaşık %90’ını oluşturması sebebiyle, küresel anlamda da iklim değişikliğine etkisi en yüksek sektör olarak öne çıkmaktadır.
Nüfus artışı ve ekonomik olarak büyümenin doğal bir sonucu olan enerji talebinin sürdürülebilir ve çevreye uyumlu olarak karşılanabilmesi önlemlerin ulusal, kurumsal ve bireysel bazda alınması gerekiyor.
Özellikle doğalgazın neredeyse %99’unu ithal ediyoruz ve ürettiğimiz elektriğin önemli bir kısmını doğalgazdan karşılıyoruz. Başta ülke ekonomisi olmak üzere, uluslararası krizler, savaşlar, ikili ilişkiler ve küresel iklim krizi doğrudan enerji fiyatlarını etkilemektedir.
Daha somut örnek vermek gerekirse ilk önce İran’ın 2022 yılı kışında doğalgaz kısıtlamasına gitmesi nedeni ile ülkemizde de Sanayi sektöründe bir kaç günlük kesintiler yapıldı. Doğalgaz birim fiyatı %60 tüketimden sonrası için %50 zamlı uygulandı. Devamında ise Rusya-Ukrayna savaşı nedeni ile doğalgaz fiyatlarında ciddi artış görüldü. Tüm bu olumsuzluklardan doğrudan ve en başta etkilenen sanayi sektörü olmaktadır.
Ayrıca Paris İklim Anlaşmasının getirdiği karbon yaptırımları da doğrudan sanayi sektörünü etkilemektedir.
Bu nedenle Sanayide sektöründe, fabrikalarda enerji verimliliği sağlamak, birim enerji tüketimini düşürmek kaçınılmaz duruma gelmektedir.
Sanayide enerji verimliliği uygulamaları ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı ile bir tesisin enerji maliyetlerinde %30’a varan azalma sağlanabilir.
Özetle; enerjide %70 oranındaki dışa bağımlılığımız, enerji ihtiyacımızın her geçen gün artması, toplam enerji tüketimimizde ise en büyük payın sanayide olması nedeniyle Sanayide Enerji Verimliliği sağlanması büyük önem taşımaktadır.
Yukarıda yazdıklarımız karamsar bir tablo çiziyor gibi görünse de sanayi sektörü, ciddi enerji verimliliği potansiyeline sahip bir sektördür. Verimlilik fırsatlarının tespiti ve doğru analizi ile çevresel performans artırılabilir ve verimlilik sağlanabilir.
“Sanayide Enerji Verimliliği” üretilen her bir ürün başına harcanan enerji miktarının düşürülmesini hedefler.
Ne yazık ki, çevre bilinci, enerji verimliliği, yenilenebilir enerji kaynakları gibi kavramlarla diğer ülkelere nazaran biraz daha geç tanıştık. Bu geç tanışıklığın sonucu olarak hala enerji verimliliği önceliklerimiz arasında kendine yer edinemedi. Fakat yapılan araştırmalar gösteriyor ki, işletmelerde enerji verimliliği bilincinin oturmaması, sanayideki verimlilik potansiyellerinin farkına varılmaması, enerji tüketiminin işletme ve üretim maliyetlerine bindirdiği yükün göz ardı edilmesi gibi nedenlerden dolayı bir çok uygulama gözden kaçırılıyor.
Tesislerdeki enerji tüketimi giderlerinin benimsenmiş ve kabullenilmiş olması, işletme körlüğüne, işletme körlüğü de ne yazık ki verimlilik potansiyelinin gözden kaçırılmasına neden oluyor. Bu bakış açısının değiştirilmesi için son dönemlerde enerji verimliliği üzerine daha ciddi çalışmalar yapılıyor ve yükümlükler getiriliyor. Ayrıca sanayine verimlilik artırıcı projeler için de teşvikler sağlanıyor.
Ülkemizde 5627 Sayılı “Enerji Verimliliği Kanunu” ve “Enerji Kaynaklarının ve Enerjinin Kullanımında Verimliliğin Artırılmasına Dair Yönetmelik” gereği yıllık toplam enerji tüketimi 1.000 TEP ve üzerinde olan Endüstriyel işletmelerde aşağıdaki yükümlülükler bulunmaktadır.
Burada bahse geçen TEP değeri “Ton Eşdeğer Petrol” teriminin ilk harflerini almakla birlikte uluslar arası literatürde TOE kısaltmasıyla anılmaktadır. 1 TEP değeri 1 Ton petrolün enerji değerine eşittir ve bu da 10.000.000 kcal değerine eşdeğerdir. Bu kapsamda tüm enerji türlerini TEP cinsine çevirebilmekteyiz. Bir tesisin yıllık enerji tüketimini TEP cinsinden bulmak için TEP Hesap Tablomuzu kullanabilirsiniz.
Söz konusu enerji verimliliği yükümlülüklerini yerine getirmemenin ve gerekli bildirimleri yapmamanın, eksik yada yanlış bildirim yapmanın “Enerji Verimliliği Kanunu” gereğince idari yaptırımları bulunmaktadır. Bu idari yaptırımlar Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından her yıl yayınlanan tebliğ ile duyurulmaktadır. 2022 yılı için yükümlülükleri yerine getirmemenin para cezası yaklaşık 250 bin TL dolaylarında olmaktadır.
Enerji verimliliği yükümlülükleri bir zorunluluktan çok Enerji Verimliliği araçları olarak düşünülmelidir. Bu enerji verimliliği çalışmaları ciddi ve özenli yapıldığı taktirde
Bu kapsamda 2015 yılında dünya genelinde birçok ülkenin katılımıyla yürürlüğe giren Paris İklim Anlaşması da ciddi önem arz ediyor.
Paris İklim Anlaşması; Türkiye olarak 6 Ekim 2021 tarihinde resmen kabul ettiğimiz, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi kapsamında, iklim değişikliğinin azaltılması, adaptasyonu ve finansmanı hakkında imzalanan uluslar arası bir anlaşmadır.
Paris İklim Anlaşmasında amaç: iklim değişikliğinin olumsuz etkilerine maruz kalan ülkelerin uyum ve direnç kabiliyetlerinin artırılması ile sera gazı emisyon azaltım kapasitelerinin yükseltilmesi amacıyla öncelikle gelişmiş ülkelerin, En Az gelişmiş Ülkeler ve Küçük Ada Devletleri başta olmak üzere, ihtiyacı olan gelişmekte olan ülkelere finansman, teknoloji transferi ve kapasite geliştirme imkanları sağlamalarını öngörmektedir.
Anlaşma Kapsamında:
Emisyon azaltımı noktasında, gelişmiş ülkeler mutlak emisyon azaltımı hedeflerini sürdürecek,
gelişmekte olan ülkeler emisyon azaltımı hedeflerini yükselecek,
iklim sıcaklık artışının 1.5 derece ile sınırlanırılması için çalışmalar yapılacak,
Gelişmiş ülkeler kademeli olarak 2020 ve 2025 yıllarından sonra finansman desteği sağlayacak,
2050’den itibaren hızlı emisyon azaltım planı devreye girecek,
Gelişmiş ülkeler gelişmekte olanlara destek verecek, diğer ülkeler gönüllü olarak maliyet paylaşımına katılmak için çağırılacak,
2020’den itibaren her 5 yılda bir süreç yeniden değerlendirilecek ve iklim değişikliğinden etkilenen ülkelerin kayıplarının minimuma indirilmesi için çalışmalar yapılacak,
Sanayi Sektörüne Yönelik Son Dönemde Yürütülen Önemli Mevzuat Değişiklikleri, Çalışmalar ve Projeler:
- Sanayide yürütülen enerji verimliliği proje destek uygulamaları (VAP destekleri, gönüllü anlaşma destekleri, 5. bölge teşvikleri
- ETKB’nin düzenlediği “Sanayide Enerji Verimliliğinin Artırılması Proje” ve “Enerji Verimli Endüstriyel Tesis” yarışmaları
- Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile UNDP iş birliğinde yürütülen “Türkiye’de Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Enerji Verimli Motorların Teşvik Edilmesi Projesi”
- Seçilmiş imalat sanayii alt sektörlerinde (tekstil, çimento, demir-çelik, cam, gıda vb.) kıyaslama çalışmaları yürütülmesi
- Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı koordinasyonunda yürütülen Yetkinlik ve Dijital Dönüşüm Merkezleri (Model Fabrika) ile Yenilik Merkezleri kurulması faaliyetleri
- 02.03.2021 tarih ve 31411 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Enerji Etiketlemesi Çerçeve Yönetmeliği”
Sanayide Enerji Verimliliği Fırsatları
Fırın Sistemleri:
- Atık ısı geri kazanımı (reküperatör, rejeneratif yakıcı vb ile sıcak baca gazı geri kazanımı ve geri kazanılan ısının yeniden kullanımı) %45’e varan enerji tasarruf olanağı.
- Yanma Verimi Arttırma Çalışmaları (Yakıt hava karışımı optimizasyonu, Brülör sistemlerinin iyileştirilmesi,) %14’e varan verim.
- Baca Sistemlerinde İyileştirme (Baca gazı bileşenlerinin izlenmesi)
- Alternatif Yakıt / Atık Enerji Kullanımı (Yüksek sıcaklıklardaki fırınlarda çöp, atık çamur kullanımı)
- Yalıtım (sıcaklığı 60 derece ve üzerindeki yüzeylerin yalıtımı) % 10’a varan kayıp önleme
- Modernizasyon / Yenileme %90’a varan ısıl verim imkanı
Kazan Sistemleri:
- Atık Isı geri Kazanımı / Baca Gazı Isısı (atık baca gazı sıcaklığının 130 derece ve üzerinde olması durumunda reküperatör ve ekonomizer ile ön ısıtma) %3-20 arasında yakıt tasarrufu.
- Blöf Geri Kazanımı (Buhar kazanındaki blöfün reküperatör ve ekonomizer ile ön ısıtması) %2,5’a kadar tasarruf imkanı.
- Kondensis Geri Kazanımı / Flaş Buharı %14 yakıt tasarrufu olanağı.
- Yalıtım Modern kazanlarda %1 eski kazanlarda %10’a adar verim artışı.
- Yakıtın Yanma Şartlarının İyileştirilmesi Kazana giren yanma havasındaki her 28 derecelik artışta %1 verim artışı olanağı.
- Alternatif Yakıt / Atık Yakıt Kullanımı (Yüksek sıcaklıklardaki fırınlarda çöp, atık çamur kullanımı)
- Yanma Verimi Arttırma Çalışmaları (Hava yakıt karışım oranı doğru yapılandırılması) %20’ye kadar tasarruf oranı
- Su Hazırlama Sistemleri (Kazan besi suyunun kalitesi) çözünmüş mineral oranının yüksekliği taşlaşma ve kireçlenme artışına neden olur. Isı transferi %60 oranında azaltır, blöf kayıplarını arttırır. Temizlik maliyetini yükseltir.
- Baca Gazı Sistemlerinde İyileştirme (Baca gazı bileşenlerinin izlenmesi)
- Modernizasyon / Yenileme (Kojenerasyon sistemleri ile su ve elektrikte %90’a varan verimi üretim olanağı
Buhar Sistemleri:
- Buhar Hatlarının Kontrolü Sistemdeki kaçak ve ısıl kayıplarında %5-7 oranında kayıp önleme imkanı
- Kondens Geri Kazanım ve Flaş Buhar Elde Etme (Flaş buhar ve kondens ısıl nedeniyle gerçekleşen %20 oranında ısıl kayıpları önleme imkanı.
- Yalıtım %80-85 oranında kaybı önleme imkanı
- Buhar Kapanı Bakım/Kontrol/Yenileme YEGM anket sonuçlarına göre sanayideki buhar kapanlarının %10’u arızalıdır. Bu nedenle sızıntılar oluşur ve kaçaklar artar.
- Buhar Basıncına Uygun Kapan Kullanımı
Kurutma Sistemleri
- Atık Isı Geri Kazanımı Reküperatör, rejeneratif yakıcı ile baca gazı geri kazanılıp, yakma havasının ön ısıtmasında kullanılabilir. Geri kazanılan ısı, ısıtma, pişirme ve kurutma için kullanılabilir. Ekonomizerle sıcak su üretimi ve atık ısı geri kazanımı ile %45 oranında enerji tasarrufu imkanı.
- Baca Gazı Neminden Faydalanma
- Egzoz Havası ve Kurutulan Malzemede Nem Kontrolü Sistemi
- Sıcak Kurutma Havası Hazırlama Sisteminde İyileştirme
- Brülör Sitemi İyileştirme/Yenileme
Soğutma Sistemleri
- Yalıtım %70-80 oranında enerji kaybını önleme imkanı
- Soğutma Sistemi Fan/Pompalarında Yüksek Verimli Motor Kullanımı EFF1 sınıfı motorlar, EFF2 sınıfı motorlara nazaran %2-6 oranında daha verimlidir. Motorun toplam maliyetinin %90’ı enerji olduğu için tasarruf miktarı yüksektir.
- Soğuk Hava Depoları Akıllı kumanda sistemleri kullanımı ile %70’e varan tasarruf imkanı
- Isı İletiminin Düşmesinin Önlenmesi Soğutma sistemlerinin kanallarının temizlenmesi %11-44 arası enerji kaybını önler.
- Atık Isı Geri Kazanımı Atık ısının başka sistemlerdeki hava/suyun ısıtılmasında kullanımı, absorbsiyon soğutma ile atık ısının soğutmada kullanımı, sıcak su/buhar/ısıtma masraflarından tasarruf sağlar.
- Trijenarasyon Sistemleri Tek bir ısı kaynağıyla elektrik, sıcak su, ısıtma/soğutma ihtiyaçlarının sağlanması en üst seviyede verimlilik sağlar.
HVAC (Isıtma, Havalandırma, İklimlendirme Sistemleri)
- Sıcaklık ve Nem Kontrol Sistem Çalışmaları
- Soğutma Hatlarının Kontrolü/Değişikliği
- Egzoz Havası Atık Isısından Geri Kazanım
- Toprak/Su Kaynaklı Isı Pompası Uygulamaları Soğutmada %25, ısıtmada %75’e varan tasarruf imkanı.
- Güneş Kolektörü Yaz aylarında sıcak su ihtiyacının tamamı karşılanıp ısıtm ve soğutmaya destek sağlanabilir.
Soğutma Kulesi Sistemleri
- Soğutma Kulesi Fan/Pompalarında Yüksek Verimli Motor Kullanımı EFF1 sınıfı motorlar, EFF2 sınıfı motorlara nazaran %2-6 oranında daha verimlidir. Motorun toplam maliyetinin %90’ı enerji olduğu için tasarruf miktarı yüksektir.
- Soğutma Kulesi Fan/Pompalarında (DHS) Değişken Hız Sürücü Uygulaması %50’ye varan tasarruf imkanı
- Modernizasyon Modern soğutma kuleleri soğutma performansını %20 oranında artırır.
- Yalıtım
Fan Sistemleri
- DHS (Değişken Hız Sürücüsü) Uygulaması %50’ye varan elektrik tasarrufu olanağı
- Fanlarda Yüksek Verimli Motor Kullanımı EFF1 sınıfı motorlar, EFF2 sınıfı motorlara nazaran %2-6 oranında daha verimlidir.
- Uygun Hava Kontrol ve Debi Ayarı Sistem ve Prosese uygun kanat/rotor tipi sayesinde aynı motor gücünde %20 debi artışı olanağı, enerji tasarrufu ve havalandırma kalitesi
- Yüksek Verimli Fan Doğrudan tahrik/kaplin tahriki ile kayış kayıplarını sıfırlama imkanı
Basınçlı Hava Sistemleri
- Basınçlı Hava Kontrolü/Değişikliği Kontrol sistemi yenilenmesi ile %7’ye varan tasarruf imkanı
- Komresörlerde DHS/Soft Starter Uygulaması %10 enerji tasarrufu imkanı
- Uygun Kompresör Seçimi Pnömatik ekipman optimzasyonu il %6’ya varan enerji verimliliği imkanı
- Kayıp/Kaçak Önleme Çalışmaları Hava kaçaklarının azaltılması ile yaklaşık %42, basınç kayıplarının azaltılması ile %4’e varan tasarruf imkanı
- Verimli Hava Kurutucu/Tank Kullanımı Havanın nemden arındırılması %1 verimlilik artışı sağlar ve hava tanklarında oluşan kondens azalır.
- Kompresör Odası/Yerleşiminin Uygun dizaynı Giriş hava sıcaklığındaki her 5 derecelik azalmayla %2 oranında tasarruf imkanı
- Kompresör Atık Isısı Yeniden Kullanımı Atık ısı, su ve havanın ısıtılmasında kullanılabilir, %90’a kadar geri kazanım sağlanabilir.
Isıtma Pompaları
- Yüksek Verimli Pompa Uygulamaları Düşük sürtünmeli boru ile %20 tasarruf imkanı, DHS/yüksek verimli motor/koplin ile toplamda %70’e varan tasarruf imkanı
- Gereğinden Fazlak Kapasitede Seçilmiş Pompalarda Enerji Verimliliği Önlemleri Pompa çarklarının tornalanıp basıncın düşürülmesi ile 1/10 maliyetle DHS’ye yakın miktarda tasarruf imkanı
Elektrik Sistemleri
- Verimli Transformatör Kullanımı Trafolar hareketli parça içermedikleri iççin yaklaşık %98 oranında enerji verimlidir. Bununla birlikte eski trafolarda kayıplar yüksek olduğu için yenilemelerle %2-3 verim artışı sağlanabilir.
- İletim/Dağıtım Hatlarında Teknik Kayıpların Azaltılması Optimum iletken kesintisi ve gerilim seviyesi ile asıl kayıpların %2-3 oranında önlenme imkanı.
- Modernizasyon/Yenileme Akıllı şebeke uygulamaları ile kayıp-kaçakların önüne geçilebilir ve yenilenebilir enerji kaynaklarından daha çok faydalanılabilir.
- Harmonik Filtre ve Kompanzasyon DHS, deşarj lambaları, LED sürücüler, elektronik balastlar alınırken harmonik üretimlerine dikkat edilmesi, harmoniklerin filtrelenmesi, pasif/aktif filtrelerin kullanımı, harmoniklerin yok edilmesi ile cezalardan doğacak maliyet artışları önlenebilir.
Motor Sistemleri
- Yüke Uygun Motor Seçimi Elektrik motorları en verimli %85-90 yükte çalışır. Bu değerin altında güç faktörleri düşer.
- Verimsiz Motorların Değişimi EFF1 sınıfı motorlar, EFF2 sınıfı motorlara nazaran %2-6 oranında daha verimlidir. Motorun toplam maliyetinin %90’ı enerji olduğu için tasarruf miktarı yüksektir.
- Motor – Yük Arasındaki Düşük Verimli Aktarım Elemanlarının Değişimi %3-5 arasında sürtünme kayıplarında azalma imkanı.
- Motorlarda DHS/Soft Starter Uygulaması DHS ile motor hızı ve gücü ihtiyaç doğrultusunda ayarlanır. Soft Start ile kalkışta yüksek akım çekilmesi önlenir.
Aydınlatma Sistemleri
- Enerji Verimliliği Yüksek/Kullanım Alanına Uygun Armatür İndüksiyon lambaları deşarj lambalarına kıyasla %40 daha az enerji tüketir. Yeni reflektörler %20 daha verimlidir. Dış aydınlatmada, sodyum buharlı lambalar, cıva buharlılara göre %60-70 daha verimlidir.
- Floresanlarda Elektronik Balast Kullanımı %25-40 arası elektrik tasarrufu imkanı
- Aydınlatma Kontrol Sistemleri Dimmer, hareket sensörleri, fotosel ve zaman saatleri ile ortalama %30 tasarruf sağlanabilir. kullanım alanı doğrultusunda tasarruf miktarı değişir.
- Aydınlatma Pencereleri Gün ışığından azami ölçüde faydalanmak için çatı, duvar gibi uyun yerlere aydınlatma penceresi açılması ile aydınlatma masrafları %30 azaltılabilir.
- Uygun Alanlarda Led Aydınlatma Kullanımı Deşarj lambalar yerine Led lambaların kullanımı ile %15-40 verimlilik imkanı
Atık Suyun Geri Kazanımı
Tekstil Sektörü Boyama ve apreleme proseslerinde ısı tüketimini azaltmaya yönelik uygulamalar ve ilgili proseslerde kullanılmak üzere yumuşak su üreten iyon değiştirici reçine sistemlerinde değişiklik yaparak: %54 su tasarrufu, %67 kimyasal tasarrufu, %21,5 doğalgaz, %0,5 elektrik tasarrufu sağlanabilir. Bunun yanı sıra özellikle sıcak su üretimi için kullanılan enerjiden tasarruf edilebilir. Sağlanan bu tasarrufla doğalgaz/elektrik tüketimi ve karbon salımı azaltılabilir. Su yumuşatmadan yapılan iyileştirmeler tuz maliyetini de azaltır.
Enerji Yönetim Sistemleri
- Enerji İzleme/Kontrol/Yönetim Sistemi Kurulumu Enerji izleme sistemi ile tüketim izlenerek kayıp kaçaklar yakalanabilir, %10-15 oranında tasarruf imkanı sağlanır.
- TS EN 50001 Enerji Yönetim Sistemi Kurulumu Enerji yönetimi, enerji etüdü ve enerji izleme Verimlilik Artırıcı Proje Destekleri için şarttır.
- Otomasyon Sistemi Kurulumu Proses takibi ve kıyaslama yapılarak ciddi oranda enerji tasarrufu ve üretim verimliliği sağlanabilir.
Yenilenebilir Enerji Sistemleri
- Ucuz Elektrik Tarife/Talep Yönetimi Serbest Elektrik Tüketicisi Kapsamında daha uygun enerji anlaşmaları yapılması, üretim planlamaları ve kaydırmalarıyla elektriğin ucuz olduğu zamanlarda üretim yapılarak faturalardan tasarruf yapılabilir.
- Fotovoltaik Güneş ve Rüzgar Üretim Sistemi Çatıya veya tesis içine yerleştirilecek elektrik üretim sistemleri ile 1MWp Lisanssız PV Güneş Tesisi ile gündüz ihtiyaç olan elektriğin üretilmesi sağlanırken gece de gerekirse şebekeden elektrik çekilmesi ile tasarruf sağlanabilir. Hafta sonları ve tatillerde üretilen fazla elektriğin şebekeye satılması ile kar edilebilir.
- Kojen – Trijen Sistemi 7/24 çalışan tesisler ile hem ısıtma hem de soğutma gereken işletmelerde çok yüksek oranlarda tasarruf sağlanabilir.
Sanayide Enerji Verimliliği Teşvikleri Nelerdir?
- Sanayide enerji verimliliği kapsamında 9 Mart 2014 tarih ve 2895 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 2014/6058 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı il bazı enerji yatırımlarının teşvik edilmesi kararı alınmıştır.
- Bu kapsamda teşvik edilmesi planlanan5. bölge enerji yatırımları aşağıdaki gibidir.
- Yıllık asgari 500 TEP enerji tüketimi olan mevcut imalat sanayi tesislerinde gerçekleştirilecek, birim ürün başına en az %20 enerji tasarrufu sağlayan ve yatırım geri dönüş süresi azami 5 yıl olan enerji verimliliğine yönelik yatırımlar,
- Atık ısı kaynaklı olarak, bir tesisteki atık ısıdan geri kazanım yolu ile elektrik üretimine yönelik yatırımlar,
- Ayrıca, asgari 50 milyon TL tutarındaki sıvılaştırılmış gaz (LNG) yatırımları ve yer altı doğal gaz depolama yatırımları yapılacağı bölgeye bakmaksızın 5. bölgede yapılacak olan yatırımlara sağlanan teşviklerden yararlandırılacaktır.
Faydalandırılacak 5. Bölge Teşvikleri Nelerdir?
- Katma Değer Vergisi İstisnası Teşvik belgesi kapsamında yurt içinden ve yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat için katma değer vergisinin ödenmemesi
- Gümrük Vergisi Muafiyeti Teşvik belgesi kapsamında yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine ve teçhizat için gümrük vergisinin ödenmemesi
- Vergi İndirimi Gelir veya kurumlar vergisinin, yatırım çin öngörülen katkı tutarına ulaşıncaya kadar, indirimli olarak uygulanması (5. bölge için yatırıma katkı oranı %30, Kurumlar vergisi veya gelir vergisi indirim oranı %70)
- Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği İlave istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmının bakanlıkça karşılanması
- Faiz Desteği Teşvik belgesi kapsamında kullanılan en az 1 yıl vadeli yatırım kredileri için sağlanan bir finansman desteği olup, teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının %70’ine kadar kullanılan krediye ilişkin ödenecek faizin veya kar payının belli bir kısmının bakanlıkça karşılanması (5. bölgede yapılacak bölgesel yatırımlar için TL cinsi kredilerde beş puanı, döviz kredileri ve dövize endeksli kredilerde iki puanı
- Yatırım Yeri Tahsisi Teşvik belgesi düzenlenmiş yatırımlar için Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde yatırım yeri tahsis edilmesi
Bu yatırımlardan faydalanmak için, “Yatırım Teşvik Belgesi” alınmalıdır.
Enerji verimliliği yatırımlarında 5. bölge teşviklerinden yararlanmak isteyen yatırımcılar 0 216 290 44 11 numaralı telefon aracılığıyla bizimle iletişime geçebilirler.