Günümüzde artık Enerji Verimliliği konusu hakkında çoğumuz bilgi sahibiyiz. Konutlarda yaşam standardı ve hizmet kalitesinin, endüstriyel işletmelerde ise üretim kalitesi ve hacminin düşüşüne sebebiyet vermeden birim hizmet veya ürün hacmi başına enerji harcamalarının azaltılması şeklinde verimliliği nitelendirebiliriz.
Az da olsa bu konu ile ilgili birçoğumuzun fikri ve yorumu var diye düşünüyoruz. Fakat toplum olarak yanlış bir düşünceye saplandığımız nokta ise binamızın enerji verimliliğinin sadece yapacağımız yalıtım uygulaması ile sağlanacağını sanmamızdır.
Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliğince bu konu ile ilgili oluşan duvarları yıkacağımızı düşünüyorum. Yalıtımın yanında bir o kadar daha gerekli olan diğer başlıklar hakkında da bilinçlenmemiz gerektiğini savunuyorum.
Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği kapsamıyla tanışmadan önce, işbu yasaya Avrupa Birliği’nin 2002/91/EC Çevre Direktifi ardından 2/05/2007 Enerji Verimliliği Kanunları adeta birer basamak olmuştur ve şu şekilde bilgisini verelim.
Avrupa Birliği 2002/91/EC Çevre Direktifinin içerdiği kanunlar;
- Binaların enerji faaliyetlerini hesaplamak için kullanılabilecek ortak bir dil gibi metodoloji geliştirilmesi hedeflenmesi
- Yeni binalar için optimum düzeyde minimum seviyede enerji performansı şartı
- Yenilecek olan mevcut büyük kapsamlı binalar için minimum enerji sarfiyatı şartları
- Binalar için enerji sertifikalandırılması şartı
- Merkezi sisteme sahip binalarda ısınma harcamalarının tüketim ile bağlı paylaşımı
- Sıcak su kazanları ve iklimlendirme sistemlerinin periyodik bir şekilde denetlenmesi
Yapılan araştırmalar doğrultusunda binalarda havalandırma, sıcak su, ısıtma ve soğutma sistemleri ile %50 gibi bir oranda; doğru suni ve doğal aydınlatma ile %20 oranında enerji tasarrufu sağlarız.
Enerjisinin %75‘ini ithal eden bir ülke olarak, ülke enerji gereksiniminin %10‘unu binalarda enerji verimliliği ile azaltıyor olmamız azımsanacak bir maliyet hesabı değildir.
Mevcut binalar yani 5627 sayılı kanun gereğince 2011 yılından önce yapı ruhsatı alan binalar için BEP Yönetmeliği; mimari tasarım, otomasyon, mekanik tesisat, ısı yalıtımı, aydınlatma, yenilebilir enerji kullanımı ve kojenerasyon gibi sistemleri kapsamaktadır. Yeni binalar için ise minimum performans ölçütlerini, enerji performansı hesaplama şartlarını, enerji kimlik belgesi düzenlenmesini, bina denetleme ve periyodik bir sistemde kontrollerini, yetkilendirmeleri, yetkilerin düzenlenmesini kapsayan bir yönetmeliktir.
Sanayi kapsamında üretim faaliyetleri yürütülen binalar, planlanan kullanım vadesi iki yıldan az olan binalar, toplam kullanım kapsamı 50 metrekarenin altında olan binalar, seralar, atölyeler, münferit olarak yapılmış inşalar, ısıtılmasına ve soğutulmasına ihtiyaç duyulmayan depo, ahır, ardiye, cephanelik gibi binalar bu yönetmeliğin kapsamı dışında tutulmaktadır.
Yönetmelik 2007 senesinde resmî gazetede yayımlanmıştır. Uygulamaya başlanması ise 2009 yılında gerçekleşmiştir.
Türk Standartları Enstitüsü ve Genel Müdürlük ile birlikte hazırlanarak Bayındırlık ve İskân Bakanlığı tarafınca yürürlüğe konulacak bir yönetmelikle düzenlenmektedir. Yönetmelik hükümlerine uygunsuz bir şekilde hareket edilmesi durumunda ilgili idare tarafından yapı kullanma izni verilmemektedir.
Bina Enerji Performans Yönetmeliğinin Amaçları
- Verimlilik önlemleri alınarak enerji kullanımını minimum düzeye çekmek,
- İklim farklılığı ve atık gazların sera etkisini indirgemesi,
- Çevre ve ekolojik şartları koruyarak iyileştirmek,
- Enerji giderleri ile enerjinin maliyet üzerindeki oranını doğru orantıda azaltmak gibi, enerji stratejisi ve politikası izlenimi kazandırmak,
- Binalarda Enerji Kimlik Belgesi düzenlemek şartıyla enerji verimliliğini yönlendirmek ve bir enerji kültürü yaratarak sürdürmektir.
Bina Enerji Performans Yönetmeliğinin İlkeleri
- Yeni bir bina tasarımında, mevcut binaların proje farklılığı gerektiren önemli düzenleme projelerinde, mekanik ve elektrik tesisat değişimlerinde binanın niteliklerine göre bu yönetmelikte bulunan esaslar göz önünde bulundurulur.
- Projeleri BEP yönetmeliğince uygun bulunmayan binalara, ilgili idare tarafınca yapı ruhsatı verilmemektedir.
- Projesine BEP Yönetmeliğince uygulama yapılmayan binalara, ilgili idare tarafınca yapı kullanım izin belgesi verilmemektedir.
- Yönetmeliğin uygulanmasında şüpheye düşülen konularda Türkiye Cumhuriyeti Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın yazılı bir görüşü dikkate alınır.
- Yönetmelikte tanımlanmamış konular için ise varsa TSE veya Avrupa standartlarının güncel halleri kullanılır.
Bu Yönetmelik hükümlerinin kapsamında;
- Yatırımcı kuruluşlar,
- Enerji kimlik belgesi düzenlemeye yetkili kuruluşlar,
- İlgili kuruluşlar,
- Bina sahipleri ve enerji yöneticileri,
- İşletmeci kuruluşlar,
- İşveren ve temsilcileri,
- Tasarım ve uygulamada görevlendirilmiş mimar ve mühendisler,
- Uygulayıcı nitelikteki yükleniciler ve üreticiler,
- Binanın yapılmasında, kullanılmasında ve enerji kimlik belgesi düzenlenmesinde görevlendirilmiş müşavir, danışman ve proje kontrolü yapan gerçek veyahut tüzel kişiler, enerji kimlik belgesi düzenlemeye yetkili kurumlar, denetleme kuruluşları ve işletme yetkilileri, görevli ve sorumludur.