Enerji tasarrufunu bir işten artırabileceğimiz maksimum enerji fazlalığı olarak nitelendirebiliriz. Binalar için hayat kalitelerini artırma, endüstriyel işletmelerde ise üretimin kalitesini optimum seviyede tutarken birim ürüne harcanan enerji tüketiminin minimuma indirilmesidir.
Verimliliğin sağlanması için en önemli unsur tasarruftur. Bu yandan bakıldığında enerji israflarının geri dönüşüm halinde ele alınması da tasarruf için son derece önemli unsurlardandır. Enerji tasarrufu söz konusu olunca kullanıcıların önlem aldığı birtakım tedbirler karşımıza çıkmaktadır.
Bu alınacak önlemlerin oranı da bütün sektörlerin enerjiyi harcayış oranlarıyla son derece doğru orantılıdır. Şu an hala kalkınma sürecinde olan ülkemizde sanayileşme çalışmaları, yeni teknolojiye yönelim ve nüfus artışı gitgide enerjinin daha da fazla tüketilmesine sebep olmaktadır.
Hızlı talep artışı sebebiyle 2020 senesinde enerji arzının sadece %22’lik bir dilimi yerli üretim yoluyla karşılanabileceği düşünülmektedir. Bu neticede ülke olarak kısıtlı olan enerji kaynaklarına sahip olmamız ve aynı anda dışa bağımlılığımızın çok olduğu ülkemizde enerjiyi etkin ve bir o kadar da verimli kullanmak ana hedefimiz olmalıdır.
Bu durumda bütün sektörlerdeki enerji harcanış yüzdeleri incelendiğinde yüksek tüketime sahip işletmelerin ciddi önlemler alması gerekmektedir.
Enerji Tüketim Oranları ve Tasarruf Potansiyelleri
Bütün mevcut sektörler ele alınıp incelendiğinde enerji tüketim oranlarına göre alınacak tasarruf tedbirlerinin de oranı o derece artmaktadır. Türkiye’de bütün tüketim sektörlerinin enerji harcayış dağılımları incelendiğinde sanayi, endüstriyel tesislerin birinci sırada olduğu izlenilmektedir. İkinci olarak ise %30 oranla binalar takip etmektedir.
Binaların ikinci sırada olması birinci sırada olmaması anlamına gelmiyor. Binaların enerji tüketim oranına baktığımızda sanayi ile neredeyse eşit miktara sahiptir. Ülkemizde enerjinin bu kadar çok yoğun kullanılması durumunda sektörlerin %20 ile 30’u arasında enerji verimliliği potansiyelleri vardır.
Bu sağlanan tasarruf ile yılda neredeyse 3 milyar dolarlık doğalgaz ithalatı sağlanamayabilir. Tasarrufun bu denli ciddi oranda iyileştirmeye sebep olduğu gözler önünde olduğu için en fazla tüketim fazlalığına sahip olan sanayi sektörü için birtakım enerji verimliliği projeleri geliştirilmiştir ve halen de yeni projeler üzerinde çalışılmaktadır.
Tasarruf İçin Projeler
Sanayi sektöründe enerji tasarrufu uluslararası rekabet bakımından son derece önem barındırmaktadır. Sanayide enerji tasarrufu için ısıtma, soğutma, kazan, buhar, fırın, kurutma, havalandırma, motor, elektrik, iklimlendirme, fan, basınçlı hava, motor, elektrik, aydınlatma ve soğutma kulesi sistemleri üzerinde faaliyetler sürdürülerek verimlilik artırılmaya çalışılmaktadır. Sanayide verimliliğin artırılmaya yönelik yapılan çalışmalar için açıklama yapacak olursak;
Yüksek Verimli Motor Kullanımı
Sanayi sektöründe tercih edilen ekipmanların birçoğu elektrik motorları kapsamında çalışmaktadır. Üretilmekte olan toplam elektriğin yaklaşık olarak yarısı, sanayi sektöründe tüketilen elektriğin ise üçte ikisi motorlar tarafınca harcanmaktadır.
Kazanlarda Verimin Artırılması
Kazan, yakıttaki kimyasal enerjinin ısı enerjisine çevrilmesini sağlayan ekipmandır. Yakıtlar hava ile pülverize bir hale gelirken yanma odasının içine doğru püskürtülür. Yanma işleminin sonucunda açığa çıkan ısı, kazan borularının içindeki suyu buharlaştırmaya başlar.
Arta kalan atıklar ise kazanın altındaki su teknesine doğru düşer ve oradan da bantlarla dışarı doğru itilir. Yanma işlemi sonucunda ortaya çıkan gazlar da ısısı iyice alındıktan sonra 110-160 C ortalamalarında bacadan gönderilir.
Kompresörlerde Verimin Artırılması
Basınçlı hava üretmek için kullanılan ekipmanlara kompresör denir. Atmosferden elde ettikleri havanın basıncını artırırlar. Basınçlı hava sistemleri enerji tüketimi oldukça fazla yoğun sistemler olmalarından dolayı verimlilikleri son derece önemlidir.
En önemli olayları kompresörün tükettiği enerji karşısında vermiş olduğu hava debisidir. Sistemin yüksek kapasitede işleyişi sağlanıp, düşük kapasitede kullanılması en verimsiz ve kalitesiz çalıştırılma düzenlerinden biridir. Kompresörler verilen enerjinin çoğunluğunu israf ederler.
Bu israf edilen enerjiyi faydalı enerjiye çevirebilmenin yolları aranmalı ve de olabilecek optimum verimde tasarlanması için gerekli adımlar atılmalıdır.