Rüzgâr ücretsiz olduğu gibi bir o kadar da kolayca elde edilebilen bir yenilenebilir enerji kaynağıdır. Rüzgâr enerjisini tanımlamak gerekirse mekanik güç ya da elektrik üretmek amacıyla kullanılmış olduğu süreç diyebiliriz. Rüzgârda bulunan kinetik enerjiyi mekanik güce dönüştürmek için rüzgâr türbinlerini kullanırız. Elde ettiğimiz mekanik gücü birçok yerde kullanabiliriz. Örneğin jeneratör yardımı ile elektriğe dönüştürmek gibi.
Rüzgâr enerjisi gelişmiş bir yenilenebilir enerjidir. Kinetik enerjiyi hava akımlarının etkisiyle üretiriz ve ardından kinetik enerjiyi kullanır rüzgâr yolu ile elektrik üretiriz. Pozitif yanları ise çevreyi koruduğu gibi sera gazlarının salınımını da azaltmaktadır.
Rüzgâr enerjisini eski çağlarda yelkenli teknelerin hareket ettirilmesi için ve en önemlisi de değirmenleri döndürmek için kullanılmışlardır. Yaklaşık olarak yirminci yüzyıldan beridir rüzgâr türbinleri yardımıyla enerji üretilmektedir. Rüzgâr türbini ile elektrik üretme süreci şu şekilde ilerler;
Öncelikle rüzgâr bir pervaneyi çalıştırmaktadır ardından mekanik bir sistem yardımıyla elektriği üretmekte olan jeneratörün rotorunu döndürerek üretme sürecini tamamlamış olur.
Rüzgâr Enerjisinden Elektrik Üretimi
Rüzgâr türbini diye bahsettiğimiz cihazın görevi asıl olarak rüzgârın itme gücünün tepkisiyle dönmekte olan pervanelerin mekanik enerjisini elektrik enerjisine çevirmesine yardımcı olur. Burada bahsettiğimiz işlem manyetizma ve elektrik arasında olan ilişkiye dayanmaktadır.
Manyetik alan içerisinde elektrik ileten bir tel veyahut herhangi bir iletkenin hareket etmesi sonucunda elektrik akımı meydana gelmektedir. Dönmekte olan şaftın uç tarafına eklenen mıknatıs, durgun iletken telden sarılan bobinin iç tarafına koyulur. Mıknatıs dönünce, jeneratörün büyüklüğü ile orantılı bir şekilde akım ortaya çıkar. İşte elektrik gücü için kullanılan akım budur.
Ardından elektriğin akım ve gerilim düzeyi, araçlarla yani trafo yardımıyla istenilen düzeylere ayarlanır. Aynı alanda bulunmakta olan rüzgâr türbinleri grubu daha çok rüzgâr çiftliği olarak bilinmektedir. Türbinleri, türbinler tarafından üretilmekte olan düşük voltajlı elektriğin, elektrik şebekesine dağıtılması için yüksek voltajlı yenilenebilir elektriğe dönüştürüldüğü yüksek güçlü trafo merkezine yerden kablolar ile bağlanır.
Rüzgâr Enerjisinin Kullanım Alanları
- Tarım: Rüzgâr enerjisinin ülkemizde en çok kullanıldığı alan olarak tarım diyebiliriz. Üretim için en gerekli işleyişlerden olan su pompalama ve tahıl öğütme sistemler için genelde rüzgâr enerjisi kullanılır.
- Sanayi: Bu tür kuruluşların enerji gereksinimini şebeke elektriği kapsamı dışında bir kaynaktan gerçekleştirmesi oldukça önemlidir. Bu olay hem kuruluşlar için hem de kentte gerçekleşen elektrik sirkülasyonu için büyük önem arz ediyor. Ülkemizde faaliyette bulunan pek çok enerji kuruluşları, elektrik gereksinimlerini rüzgâr türbinlerinden karşılamaktadırlar.
- Enerji Yönetimi: Su hatlarında maksimum verim sağlayan enerji kaynağının rüzgâr olduğunun kanaatindeyiz. Özellikle de su depolama gereksiniminden dolayı rüzgâr türbinlerinden kazanılan enerji kullanılmaktadır. İçme suyu üreten kesimlerde, şehirlerin su hatlarında ve arıtma tesisleri için rüzgâr enerjisinin oldukça iyi bir seçenek olduğunu söyleyebiliriz.
- Konut Alanları: Konut alanlarında rüzgâr enerjisinin kullanım açısından sınırlı olduğunu bilsek de bunun birçok örneği görülmektedir. Örneğin; San Fransisco’da bulunan Cazenave sitelerinin enerjisi sadece rüzgâr türbinleriyle sağlanmaktadır.
Türkiye’de ise rüzgâr türbinleri genel olarak su tesisatları ve bahçe aydınlatma ihtiyaçları için kullanılmaktadır. Konutların elektrik gereksinimi henüz rüzgâr enerjisi ile karşılanmamaktadır.
Rüzgâr enerjisi, hiçbir şekilde tükenmeyen yenilenebilir kaynağa dayanmaktadır. Santral kuruluş yeri dikkatli seçildiği müddetçe hiçbir şekilde çevreye tehdit oluşturmaz. Bunun aksine ekosistem için son derece faydalı bir yöntemdir.
Rüzgâr santrallerinin daha birçok kullanıldığı alan vardır. Bunlardan bazıları işte;
- Su pompalama
- Lojistik
- Tahıl öğütme
- Su depolama alanları
- Soğutma
- Şarj ve batarya sistemleri
- Bahçe aydınlatmaları